Açıklama

Yezîd’in veliaht ilânı ile fikren Muâviye’nin ölümü ve Yezîd’in biat alması ile fiilen başlayan ikinci fitne dönemi sahabe sonrasındaki ilk neslin iktidar mücadelesi verdiği süreci ifade etmektedir. Verilen bu iktidar mücadelesinin de döneme ismini verdiği üzere pek de sıradan normal bir mücadele olmadığını zihinlerde inkişaf ettiği şekliyle kaos ve karmaşayı hâkim kıldığını düzen ve istikrarı yok ettiğini söyleyebiliriz. İslâm siyaset geleneğinde 60 yılında Yezîd’in hilâfete geçmesi ile başlayıp 73 yılındaAbdullah b. ez-Zübeyr’in öldürülmesi ile biten on üç yıllık ikinci fitne dönemi sadece sahabe sonrası neslin siyasî kabul veya mücadeleleri ve sahabe sonrası hayata intibakları açısından değil sonraki asırlar boyunca kalıcı izler bırakmış olması açısındanda son derece önemli bir dönemdir. İslâm tarihinde bu kadar kısa bir dönemde yaşananlar kadar sonraki asırlarda hem içerik hem de tesir bakımından bir benzerinin daha yaşanmamış olması dahi söz konusu dönemin önemini bir kat daha artırmaktadır.Genel bir tarama ile bu kısa dönemde olan hâdiseleri sıralayacak olursak sanırım kastımız daha iyi anlaşılacaktır. Bu kısa dönemde; yönetimde verâset sistemine geçilmiş hilâfet saltanata dönüştürülmüş günümüzde bile hâlâ canlılığını koruyanKerbelâ Vak’ası cereyan etmiş Medine yağmalanmış Ka’be iki kez yıkılmış yapılan antlaşmalar verilen sözler ilk kez bu kadar alenî bir şekilde çiğnenmiş siyasî hareketlerin dinî mezheplere dönüşüm sürecine bu dönemde girilmiş kabile savaşlarıuzun bir aradan sonra tekrar başlamıştır.