Açıklama

İslâm ilim geleneğinde Hz. Peygamber’in sözleri ve davranışları anlamında meşhur olanhadis/sünnetin bize kadar ulaşmasını temin eden ölçüler hadis usulü ilmi içerisinde ortaya konulmuş ve rivayetlerin sonraki nesillere sahih bir şekilde aktarımı her dönemde kendini yenileyen bir formatla gelişimini sürdürmüştür.Bu çalışmada ele aldığımız hadislerde ilk bakışta fark edilmeyen yahut herkesin göremediği kusurlar anlamına gelen illet ve yaygın olarak bilinen rivayetlere aykırı düşen güvenilir ravilerin rivayetleri anlamındaki şâz kavramları da söz konusu prensipler içerisinde çok önemli bir yere sahiptir. Sahih hadisin tanımında illet ve şâz kavramlarının rivayetlerin sıhhatini belirlemede ön şart olarak dikkate alınması her iki kavramın hadis usulünün en başta gelen konularından biri haline gelmesine zemin hazırlamıştır. Kısaca söylemek gerekirse bu çalışma temelde rivayetin nakil süreciyle birlikte ortaya çıkan illet ve şâz kavramlarının rivayetlerin sıhhatine etkisini gelişimini kullanımlarını ve sahip oldukları öneme binaen hadis ilmi ve buna bağlı olarak da İslâm fıkhı üzerindeki izdüşümlerini konu edinmektedir.